Avast Cleanup Usuwanie profili przeglądarki przez pomyłkę i przywracanie profilu + wykluczenie, które odzyskało dane użytkownika

Gdy użytkownicy instalują narzędzia użytkowe, takie jak narzędzia do czyszczenia systemu, oczekują poprawy wydajności, a nie utraty danych. Na początku 2024 r. Avast Cleanup Premium, powszechnie używane oprogramowanie do optymalizacji komputerów PC, w niezamierzony sposób zakłóciło działanie środowisk przeglądarek wielu użytkowników, omyłkowo usuwając foldery profili użytkowników. Ten nieoczekiwany problem pozostawił niektórych użytkowników bez zakładek, zapisanych haseł, historii przeglądania i rozszerzeń – niezbędnych elementów przeglądania.

TDR:

Na początku 2024 r. program Avast Cleanup Premium błędnie zidentyfikował foldery profili przeglądarki jako niechciane śmieci i je usunął. Ten incydent dotknął przede wszystkim użytkowników przeglądarek opartych na przeglądarce Chrome i Firefox. Na szczęście najbardziej dotkniętym użytkownikom udało się odzyskać swoje profile za pomocą narzędzia Avast Profile Restore i dodając odpowiednie wykluczenia danych przeglądarki. Od tego czasu Avast dostosował swoje algorytmy, aby zapobiec takim błędom w przyszłych wersjach.

Co się stało?

Po aktualizacji algorytmów czyszczenia program Avast Cleanup Premium zaczął oznaczać niektóre katalogi używane przez popularne przeglądarki, takie jak Google Chrome, Mozilla Firefox, Brave i inne, jako niepotrzebne pliki „pamięci podręcznej użytkownika” lub „resztki”. Podczas rutynowych zabiegów konserwacyjnych program usuwał te katalogi, jeśli użytkownicy zdecydowali się na automatyczne czyszczenie lub wybrali sugerowane opcje usuwania śmieci systemowych, nie zdając sobie sprawy z konsekwencji.

Ponieważ profile przeglądarki są zwykle przechowywane w podfolderach w domyślnych katalogach AppData lub UserData — lokalizacjach domyślnie skanowanych przez Avast — oprogramowanie błędnie wybrało i usunęła pliki składające się na cały profil przeglądarki użytkownika . Oznaczało to istotne informacje, w tym:

• Zakładki
• Rozszerzenia
• Pliki cookies i zapisane dane logowania
• Historia przeglądania

zostały całkowicie usunięte z systemów niektórych użytkowników, sprawiając wrażenie, jakby uruchamiali oni swoje przeglądarki po raz pierwszy.

To usunięcie nie tylko zakłóciło przepływ pracy i dostęp do niezbędnych narzędzi i zapisanych danych, ale także wzbudziło obawy dotyczące prywatności i bezpieczeństwa użytkowników w zależności od sesji logowania w przeglądarce i przechowywania haseł.

Reakcje użytkowników i wczesne raporty

Incydent wyszedł na jaw, gdy użytkownicy forów społecznościowych, wątków Reddit i kanałów pomocy technicznej Avast zaczęli zgłaszać, że ich przeglądarki internetowe zresetowały się lub utraciły całą konfigurację. Początkowe zamieszanie sugerowało aktualizację przeglądarki lub błąd systemu operacyjnego, ale wkrótce pojawiły się wzorce łączące problem bezpośrednio z ostatnimi czyszczeniami przeprowadzonymi za pomocą programu Avast Cleanup Premium.

Jeden z użytkowników napisał: "Uruchomiłem Chrome dziś rano i wszystko zniknęło — moje sesje logowania, rozszerzenia, nawet moje zakładki sprzed lat. Jedyną zmienną było czyszczenie systemu, które przeprowadziłem wczoraj wieczorem z Avastem".

Po głębszym zbadaniu zaznajomieni z technologią użytkownicy i zespoły pomocy technicznej Avast zdali sobie sprawę, że kategorie czyszczenia „Dane przeglądarki” i „Śmieci systemowe” czasami błędnie klasyfikowały foldery profili przeglądarki. Ta błędna klasyfikacja wynikała z subtelnej zmiany w heurystyce Avasta, zaprojektowanej w celu lepszej identyfikacji danych pozostałych po odinstalowanym oprogramowaniu lub raportach o awariach — jak na ironię, łącząc pliki profili przeglądarki w tę grupę pod określonymi nazwami/ścieżkami.

Przedstawiamy funkcję przywracania profilu

W odpowiedzi na sprzeciw i uzasadnione obawy użytkowników inżynierowie Avast szybko opracowali i wdrożyli nowy moduł o nazwie „Przywracanie profilu”. Ta funkcja, wbudowana bezpośrednio w interfejs programu Avast Cleanup w wersji 23.3.2 i nowszych, miała umożliwić użytkownikom przywrócenie omyłkowo usuniętych danych sesji.

Jak działa przywracanie profilu:

1. Po przeprowadzeniu czyszczenia Avast rejestruje teraz wszystkie usunięte pliki z metadanymi — w tym dokładną ścieżką, godziną usunięcia i przyczyną klasyfikacji.
2. Jeśli użytkownik uzyska dostęp do modułu „Centrum odzyskiwania” w programie Avast Cleanup, może teraz przeglądać usunięte pliki według kategorii — łącznie z nowo dodaną sekcją „Profile przeglądarki”.
3. Użytkownicy mogą podejrzeć, które profile przeglądarki zostały zmodyfikowane lub usunięte, a następnie jednym kliknięciem wybrać opcję ich natychmiastowego przywrócenia, co spowoduje przywrócenie wszystkich odpowiednich plików do ich oryginalnych lokalizacji.

Proces ten przyniósł natychmiastową ulgę znacznej części użytkowników, którzy zareagowali wystarczająco szybko i nie nadpisali jeszcze danych profilowych poprzez ponowną instalację przeglądarek lub wygenerowanie dużej ilości nowych plików lokalnych.

Konfigurowanie wykluczeń, aby uniknąć przyszłych problemów

Aby uzupełnić funkcję przywracania, firma Avast zaktualizowała także swoją dokumentację i udostępniła jaśniejsze wskazówki dotyczące wykluczania określonych folderów z procedur czyszczenia. Użytkownikom zalecono utworzenie niestandardowych wykluczeń, które zapobiegałyby skanowaniu lub modyfikowaniu folderów profili przeglądarki.

Przykłady typowych wykluczeń ścieżek plików:

• Chrome: C:\Users\[YourUserName]\AppData\Local\Google\Chrome\User Data\
• Firefox: C:\Users\[YourUserName]\AppData\Roaming\Mozilla\Firefox\Profiles\
• Brave: C:\Users\[YourUserName]\AppData\Local\BraveSoftware\Brave-Browser\User Data\

Avast zachęcał użytkowników do dodawania tych niestandardowych ścieżek w obszarze „Wykluczenia” zarówno w programie Cleanup Premium, jak i we wszystkich zainstalowanych modułach antywirusowych, aby zachować stabilność i uniknąć zakłócania prawidłowych, regularnie używanych danych.

Co więcej, Avast wprowadził automatyczne wykluczenia w poprawce wydanej wkrótce po incydencie. Wyłączenia te wykrywają uruchomione instancje przeglądarek internetowych i automatycznie stosują ochronę aktywnych profili, zmniejszając zależność od ręcznej konfiguracji.

Wyciągnięte wnioski i dalszy rozwój

Ten incydent podkreśla rosnące ryzyko dla wszystkich narzędzi do optymalizacji systemu: należy znaleźć delikatną równowagę pomiędzy poprawą wydajności a utrzymaniem integralności danych. Ponieważ automatyzacja staje się kluczowa dla takich narzędzi, programiści muszą stworzyć niezawodne zabezpieczenia, aby zapobiec fałszywym alarmom w kategoryzacji plików.

Błąd Avasta wynikał z logiki czyszczenia opartej na wzorcach, która choć potężna, brakowało jej świadomości kontekstu niezbędnej do odróżnienia zbędnych danych aplikacji od istotnej zawartości użytkownika. Nazwy profili, ich struktura i lokalizacja mogą się znacznie różnić, co dodatkowo komplikuje automatyczną interpretację.

Kluczowe wnioski:

• Użytkownicy powinni być na bieżąco informowani: zawsze sprawdzaj, jakie pliki zostały wybrane, zanim pozwolisz narzędziu czyszczącemu kontynuować działanie — zwłaszcza jeśli ma ono usuwać „śmieci”.
• Kopia zapasowa ma kluczowe znaczenie: regularne tworzenie kopii zapasowych systemu lub korzystanie z funkcji synchronizacji przeglądarki (takich jak Google Sync lub Firefox Sync) zapewnia kluczową warstwę bezpieczeństwa.
• Programiści muszą zachować czujność: szybkie działanie firmy Avast polegające na stworzeniu funkcji przywracania i wypychaniu aktualizacji z automatycznym wykluczaniem zasługuje na uznanie, ale początkowe przeoczenie podkreśla znaczenie solidnych testów pod kątem rzeczywistych wzorców użytkowania.

Według Avast błąd dotknął mniej niż 1,6% użytkowników, a ponad 90% użytkowników, którzy mogli odzyskać swoje profile za pomocą narzędzia Profile Restore, zostało wprowadzone po incydencie. Jednak nawet jeden procent ma znaczenie, gdy oprogramowanie jest instalowane na milionach urządzeń na całym świecie.

Wniosek

To wydarzenie przypomina, że ​​chociaż narzędzia do czyszczenia i optymalizacji mogą pomóc w usprawnieniu wydajności komputera i wyeliminowaniu bałaganu, należy z nich korzystać ostrożnie. Odpowiedź firmy Avast była kompleksowa — przyznała się do błędu, zapewniła przydatne narzędzia do odzyskiwania i poprawiła ochronę użytkowników. Użytkownicy ze swojej strony mogą wdrożyć dobre nawyki, takie jak ustawianie wykluczeń folderów i synchronizowanie profili przeglądarek online, aby uniknąć lokalnej utraty danych.

Oczekuje się, że w przyszłości Avast i podobni dostawcy oprogramowania wprowadzą jeszcze bardziej inteligentne algorytmy czyszczenia i projekty interfejsu użytkownika/UX, w których priorytetem będzie bezpieczeństwo danych użytkownika. Do tego czasu kluczowa pozostaje zwracanie szczególnej uwagi na to, co pozwalamy zautomatyzowanym narzędziom obsługiwać.